Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ
O διεθνούς φήμης σκηνοθέτης Francis Ford Coppola πραγματοποίησε την Παρασκευή 30 Οκτωβρίου masterclass στο θέατρο του Ιδρύματος “Μιχάλης Κακογιάννης”.
H εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, το οποίο διοργανώθηκε από τον Πολιτισμικό Οργανισμό του Δήμου Αθηναίων, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του κ. Νίνου Φένεκ Μικελίδη.
Κατά την άφιξή του στο Ίδρυμα τον κ. Coppola συνόδευαν ο κ. Μικελίδης, η Γενική Διευθύντρια της εταιρείας διανομής Feelgood Entertainment κα Ειρήνη Σουγανίδου καθώς και τρεις στενοί συνεργάτες του σκηνοθέτη, η κα Adriana Rotaru (Production Manager), η κα Anahid Nazarian (Executive Producer), και ο κ. Mihai Malaimare (Cinematographer).
Τον κ.Coppola υποδέχθηκε στο Ίδρυμα η κα Γιαννούλα Κακογιάννη-Wakefield, Αντιπρόεδρος του Δ.Σ του Ιδρύματος “Μιχάλης Κακογιάννης”, γνωστή και η ίδια Executive Producer του Hollywood. O διάσημος σκηνοθέτης και παραγωγός εντυπωσιάστηκε από τη δουλειά που έχει ο κάνει ο Μιχάλης Κακογιάννης και την παρακαταθήκη που αφήνει στην Ελλάδα.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με την ευγενική χορηγία της COSMOTE και της NOVA. Παρόντες στο masterclass ήταν, από την πλευρά της COSMOTE, η Διευθύντρια Εταιρικών Σχέσεων κα Μαριλένα Φατσέα. Από την πλευρά της NOVA παρέστη ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας κ. Λάμπης Ταγματάρχης.
Τον συντονισμό της συζήτησης του κ.Coppola με το κοινό έκανε ο κ. Νίνος Φένεκ Μικελίδης.
«Ήθελα να εντυπωσιάσω τον πατέρα μου»
Το κοινό, που αποτελείτο στην πλειοψηφία του από νέους φοιτητές θεατρικών και κινηματογραφικών σχολών, ηθοποιούς, σκηνοθέτες και δημοσιογράφους, χειροκρότησε θερμά τον κ.Coppola κατά την είσοδό του στο θέατρο. Ό ίδιος, στην αρχή της εκδήλωσης, έκανε μια εισαγωγή αναφερόμενος στα πρώτα του βήματα στο χώρο της τέχνης και στο σημαντικό ρόλο της θεατρικής παιδείας στη μετέπειτα πορεία του στον κινηματογράφο. Τόνισε ότι η μαθητεία του στο θέατρο τον βοήθησε εξαιρετικά στη διδασκαλία των ηθοποιών με τους οποίους συνεργάστηκε στις ταινίες του, επειδή, όπως είπε χαρακτηριστικά, «το πιο σημαντικό στοιχείο σε μια ταινία είναι ο ηθοποιός. Ο ήρωας-ηθοποιός πρέπει να γίνει η φωνή της ταινίας».
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάστηκε στα πρώτα του βήματα, όπως τον σκηνοθέτη Roger Corman, τον παραγωγό και σκηνοθέτη George Lucas με τον οποίο τον συνδέει, όπως είπε, μια μεγάλη φιλία, και άλλους. Μίλησε, επίσης, για τις επιρροές που δέχτηκε από την οικογένειά του, κυρίως από τον πατέρα του και τον μεγαλύτερο αδελφό του, οι οποίοι, όπως εξομολογήθηκε, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του. «Ήθελα πολύ να εντυπωσιάσω τον πατέρα μου. Από όλη την οικογένεια, εγώ ήμουν αυτός που είχε τις λιγότερες προοπτικές» είπε. Αναφέρθηκε επίσης στις πρώτες ταινίες του καθώς και στις ταινίες-σταθμούς της καριέρας του, όπως στο «Νονό» και το «Αποκάλυψη τώρα», οι οποίες τον έκαναν διάσημο.
Ο COPPOLA ΑΠΑΝΤΑΕΙ ΣΤΟ ΚΟΙΝΟ
« Δεν μου αρέσουν καθόλου οι γκάγκστερς»
Στη συνέχεια ο κ.Coppola απάντησε σε ερωτήσεις του κοινού, αφού ζήτησε να μάθει πόσοι από τους ερωτώντες ήταν φοιτητές σε σχολές θεάτρου και κινηματογράφου. Δίχως καμιά εξαίρεση απάντησε σε όσες ερωτήσεις του υποβλήθηκαν υπερβαίνοντας τον προβλεπόμενο από το πρόγραμμά του χρόνο. Καταγράφουμε εν συντομία μερικές από τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις του σκηνοθέτη κατά τη διάρκεια του δίωρου masterclass.
Μιλήστε μας για το Νονό. Πώς αποφασίσατε να γυρίσατε αυτή την ταινία;
«Ήθελα να κάνω προσωπικές ταινίες, ασυνήθιστες, με τη θέρμη που είχα όταν ήμουν 20 χρονών. Αυτό που πάντα με ενδιέφερε ήταν να ανακαλύπτω καινούργιους τρόπους προσέγγισης της τέχνης. Στην καριέρα μου, όμως, ποτέ δεν έκανα τις ταινίες που ήθελα. Αυτό που μου συνέβη ήταν να κάνω διάσημες ταινίες, να βγάζω χρήματα, να τα χάνω, να χρεώνομαι και πάλι από την αρχή. Στην πραγματικότητα δεν ήθελα να κάνω τον «Νονό». Με πίεσαν φίλοι να την κάνω, πείστηκα και τελικά δέχτηκα. Δεν μου αρέσουν οι γκάγκστερς καθόλου, δεν με γοητεύουν, είναι άνθρωποι χωρίς έλεος. Βέβαια, η ιδέα του σεναρίου ήταν καταπληκτική και η ταινία όχι μόνο πραγματοποιήθηκε αλλά γνώρισε τεράστια επιτυχία, όπως και οι συνέχειες που ακολούθησαν.
Ποια είναι η πηγή της έμπνευσής σας για να γράψετε ένα σενάριο και να το κάνετε ταινία;
Οι εμπειρίες μου είναι η απαρχή της θεματολογίας μου. Μια συζήτηση με ένα σημαντικό άνθρωπο, η καταγραφή μιας ιδέας στο ημερολόγιο, μια ξαφνική σκέψη, κάτι που είδα. Από εκεί ξεκινάει κανείς. Τώρα εμπνέομαι μόνο από πράγματα που ρίχνουν φως στη ζωή μου, όπως συνέβη στην τελευταία μου ταινία, το «Tetro». Δεν μου αρέσει πια να ανταλλάσσω ιδέες. Θέλω να γράφω τις δικές μου. Κάθε ιδέα μοιάζει με τον κόκκο της άμμου μέσα σε ένα στρείδι που μετατρέπεται σε μαργαριτάρι. Ένας κόκκος ιδέας μπορεί να γίνει κάτι πράγματι σημαντικό. Σήμερα, αυτό που θέλω πια είναι να κάνω προσωπικές ταινίες. Δεν με ενδιαφέρει καθόλου να βγάλω χρήματα από τον κινηματογράφο. Βγάζω χρήματα από τις άλλες δραστηριότητές μου.
Ποια η γνώμη σας για το μέλλον του κινηματογράφου;
Στην Ευρώπη τα πράγματα είναι πιο εύκολα. Υπάρχουν τα Υπουργεία Πολιτισμού που επιχορηγούν ταινίες και αυτό εμπίπτει σε μια πολιτική προώθησης της γλώσσας, το οποίο βρίσκω πολύ σωστό. Στην Αμερική δεν υφίσταται τέτοιο πράγμα, ο κινηματογράφος είναι τεράστια βιομηχανία και λειτουργεί με τους νόμους της αγοράς. Ωστόσο, ο κινηματογράφος είναι μια πολύ νέα τέχνη, μόλις 100 ετών που μεταβάλλεται διαρκώς. Ακόμα δεν έχει βρει την οριστική του μορφή και αυτό είναι βέβαια πολύ καλό. Σήμερα, έχω την αίσθηση ότι η γλώσσα του κινηματογράφου αλλάζει, ενσωματώνει στοιχεία από το θέατρο-όπως συμβαίνει και το αντίστροφο- καθώς και από άλλες τέχνες, την ψηφιακή τεχνολογία, την τηλεόραση και το διαδίκτυο. Αυτό που προκύψει θα έχει τρομερό ενδιαφέρον.
Πώς δουλεύετε με τους ηθοποιούς σας; Τους επιτρέπεται ανεξαρτησία έκφρασης ή είστε πολύ ακριβής σε αυτό που ζητάτε;
Δουλεύω πολύ με τους ηθοποιούς. Στην αρχή όλοι μαζί καθόμαστε γύρω από ένα τραπέζι και διαβάζουμε το σενάριο. Μετά αφήνουμε το σενάριο και περνάμε στον αυτοσχεδιασμό. Οι ηθοποιοί πρέπει να αποκτήσουν αναμνήσεις από το ρόλο που υποδύονται και να γνωρίσει ο ένας τον χαρακτήρα του άλλου. Η μετέπειτα εκμετάλλευση των αναμνήσεων είναι πολύ σημαντική για τη προσέγγιση του ρόλου. Πρέπει να γίνεις αυτό που υποδύεσαι, να φέρεσαι σαν αυτόν που υποδύεσαι σε τέτοιο βαθμό που ο σκηνοθέτης να μην είναι καν απαραίτητος. Αυτό επιτυγχάνεται μόνο μέσα από τον αυτοσχεδιασμό. Και μπορεί να συμβεί ξαφνικά, σε μια στιγμή. Να σηκωθεί ο ηθοποιός να περπατήσει και να το κάνει με τον τρόπο που θα το έκανε ο ήρωας. Χωρίς να το σκεφτεί, αφού σταδιακά θα έχει ενσωματώσει όλα τα στοιχεία του ήρωα. Ο σκηνοθέτης πρέπει να μπορεί να δώσει την ευκαιρία στον ηθοποιό, να είναι σε θέση να τον βοηθήσει να περάσει μέσα από αυτή τη διαδικασία. Γι αυτό λέω συνεχώς ότι το θέατρο είναι ο μεγάλος δάσκαλος όλων μας. Το θέατρο είναι η κοιτίδα του κινηματογράφου.
Ποια είναι η εμπειρία σας από την συνεργασία με τον Μάρλον Μπράντο;
Ο Μπράντο ήταν ένας ιδιοφυής ηθοποιός, ένας πανέξυπνος άνθρωπος αλλά και ένα μικρό παιδί στο βάθος. Στα γυρίσματα του «Αποκάλυψη τώρα» ήταν κάπως χοντρός και αυτό τον άγχωνε πολύ καθώς έπρεπε στις λήψεις να τον τραβάμε από τη σωστή γωνία ώστε να φαίνεται πιο αδύνατος. Έπρεπε να φροντίζω να του αποσπώ το μυαλό από τις αγωνίες του.
Αληθεύει ότι το «Αποκάλυψη τώρα» γυρίστηκε κάτω από αντίξοες συνθήκες;
Αντιμετώπισα μια πολύ δύσκολη κατάσταση τότε. Ήμουν χρεωμένος, τα επιτόκια έτρεχαν και έπρεπε να κυνηγάω το χρόνο. Ωστόσο, τα καταφέραμε. Κάναμε μια ταινία αρκετά σουρεαλιστική για την εποχή της. Πολλά χρόνια μετά, όταν την είδα ξανά στην τηλεόραση στο Λονδίνο κατάλαβα ότι δεν ήταν πια τόσο σουρεαλιστική όσο τότε. Αυτό που πρέπει να έχουν υπόψη τους οι δημιουργοί είναι ότι κάτι που φτιάχνουμε σήμερα μπορεί αύριο να λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο. Αλλιώτικο ή και καλύτερο. Κι αυτό συμβαίνει επειδή το έργο μένει ίδιο αλλά το κοινό αλλάζει. Αυτό που έχει σημασία είναι να προσπαθείς όσο μπορείς να κάνεις τη δουλειά σου καλά.